“Tüberküloz konusunda Türkiye, DSÖ hedeflerinde"

İSTANBUL, (DHA) - Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2015’ten 2025’e kadar yıllık yeni Tüberküloz vaka sayısını yüzde 50 oranında düşürme hedefine ulaşamadığını, aksine bazı ülkelerde halen artış görüldüğünü söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Musaffa Salepçi, yaşanan pandemi nedeniyle hastalığın teşhis ve dolayısıyla tedavi edilememesinin de bu sonuçlarda etkili olduğunu söyledi. Türkiye’nin tüberküloz konusunda DSÖ hedeflerine ulaştığını ifade eden Prof. Dr. Salepçi, “2022’de Türkiye'deki insidans 100 binde 14 olarak tespit edilmiş. Ülkemizde doğrudan gözetim altında tedavi (DGT) politikası çok iyi şekilde yürütülüyor. Hasta olan kişiler tespit ediliyor ve onların etrafındakiler da kontrol ediliyor” dedi.

Halen dünyada pek çok ülkede belirgin derecede yaygın bir hastalık olan tüberküloz solunum yoluyla bulaşan bir hastalık. Özelikle hastalığın yaygın görüldüğü ülkelerde çocukluk çağında mikrobun bir şekilde alınmasına karşın herkesin hastalanmadığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Musaffa Salepçi, “Mikropla karşılaşan kişilerin yüzde 30-35’inde enfeksiyon gelişiyor. Enfeksiyon olanların hepsinde aktif hastalık olmuyor. Bu kişilerin yüzde 95’i sessiz bir şekilde o mikrobu almış ve ona karşı vücutta bağışıklık gelişmiş olarak ömürlerini sürdürürken yüzde 5’inde aktif hastalık gelişiyor ve aktif hastalık gelişenler de hastalığın bulaşmasından sorumlu oluyor” diye konuştu.

“DOĞRUDAN GÖZETİM ALTINDA TEDAVİ POLİTİKASI ÇOK İYİ ŞEKİLDE YÜRÜTÜLÜYOR”

Tüberküloz sıklığının insidansa yani her yıl tespit edilen yeni vaka sayısına göre değerlendirildiği bilgisini veren Prof. Dr. Salepçi, buna göre tüm dünyada şu anda ortalama insidansın 100 binde 133 olduğunu söyledi. Dünya Sağlık Örgütünün hedefinin ise 100 binde 15 olduğunu ve Türkiye’nin o hedefe ulaşmış ülkelerden biri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Salepçi, “2022’de Türkiye'deki insidans 100 binde 14 olarak tespit edilmiş. Bu anlamda çok şanslı olduğumuzu söyleyebilirim. Ancak, Türkiye'de tüberküloz ile savaşın çok iyi şekilde sürdürülmesinin bu sonucu getirdiğini söylemek gerekir. Ülkemizde doğrudan gözetim altında tedavi (DGT) politikası çok iyi şekilde yürütülüyor. Hasta olan kişiler tespit ediliyor ve onların etrafındakiler da kontrol ediliyor” ifadelerini kullandı.

PANDEMİ VAKA BİLDİRİMİNİ ENGELLEDİ

Dünya genelinde en yoğun Afrika ve güneydoğu Asya ülkelerinde tüberküloz görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Salepçi, “Şu anda Afrika ülkelerinde 100 binde 208, Güney Doğu Asya’da 100 binde 234 olan insidans Amerika’da 100 binde 31, Avrupa’da 100 binde 25 civarında. Yıllık ortalamalara bakıldığında her ne kadar 2020 yılında bir düşüklük saptansa da bu reel bir düşme değil. Buradaki temel etken pandemi nedeniyle vakaların bildirilmemesinden kaynaklanıyor” diye konuştu.

HASTALIĞIN YAYGIN OLDUĞU BÖLGELERDEN GÖÇ ALAN ÜLKELER RİSK ALTINDA

Dünya Sağlık Örgütünün ‘2025 yılında yüzde 50” azalma hedefinin ne yazık ki gerçekleşmediğini söyleyen Prof. Dr. Salepçi, tam aksine 2015'te 100 binde 83 olan yıllık insidansın maalesef 2022 yılında 100 binde 95’e çıktığını belirtti. Bu durumun genel anlamda küresel sağlığa gölge düşürmeye devam ettiğini ve özellikle hastalığın yaygın olduğu bölgelerden göç alan ülkelerin risk altında olduğunu belirten Prof. Dr. Salepçi, “Şu anda dünyada 2022 yılındaki tüm tüberküloz vakalarının üçten ikisinden fazlası Hindistan, Endonezya, Çin, Filipinler, Pakistan, Nijerya, Bangladeş ve Kongo’da tespit edilmiş. Dolayısıyla bu ülkelerden göç alan ülkelerde de risk giderek artıyor” ifadelerini kullandı.

ÖKSÜRÜK, ATEŞ, GECE TERLEMESİ, KİLO KAYBI BELİRTİLERİNE DİKKAT

Tüberkülozun birçok akciğer hastalığına benzer belirtiler gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Salepçi, “Hastalık solunum yoluyla alındığı için mikrop önce akciğerlere geliyor, oradan da kan yoluyla tüm organlara dağılabiliyor. Öncelikle akciğerlere ait öksürük, balgam, balgamda kan görülmesi gibi belirtilerin yanı sıra ateş, halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık ve gece terlemesi gibi genel belirtiler de eşlik ediyor. Özellikle bu belirtilerle gelen kişilerin etrafında tüberküloz hastası varsa mutlaka tüberkülozdan şüphelenilmeli” dedi.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ BASKILANAN KİŞİLER DAHA RİSKLİ

“Tüberküloz mikrobu ile ilk karşılaşma genellikle çocukluk ve gençlik çağında oluyor. Mikropla karşılaşan ve primer enfeksiyon geçiren kişilerin sadece yüzde 5’inde mikrobu aldıktan sonraki 6 ay-1 yıl içinde aktif hastalık gelişirken yüzde 95’inde aktif hastalık gelişmeden sessiz enfeksiyon olarak kalıyor. Bu kişilerin de yüzde 5’inde daha ileri yaşlarda bağışıklık sistemini baskılayan hastalık oluşması veya ilaçların kullanılması sonucu vücutta uyur durumda olan mikropların uyanması aktif tüberküloz hastalığına yol açıyor” ifadelerini kullanan Prof. Dr. Salepçi, “Tüberküloz açısından en riskli grubu HIV pozitif hastalar oluşturuyor. Bunun yanında uzun süreli kortizon veya bağışıklığı baskılayıcı ilaç kullanmak zorunda olan romatoloji hastaları da bu grupta yer alıyor. Ayrıca, kanseri olan, diyabet gibi kronik hastalığı olan kişiler, organ nakli sürecinde olan ve nakli gerçekleşmiş hastalar da risk grubunda yer alıyor. Bu kişiler hem hastalığa daha kolay yakalanabiliyor hem de hastalığı daha ağır geçirebiliyor” diye konuştu.

Prof. Dr. Salepçi, covid ve tüberküloz birlikteliği ile ilgili de yayınların bulunduğunu ve buna göre de her iki hastalığın birbirinin riskini artırdığını sözlerine ekledi.

“TÜBERKÜLOZ TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIK”

“Öncelikle etkeni yani aktif hastalığı olan hastanın teşhisini koyup tedaviye başladığımızda, direnç gelişmeksizin tedavi edebilirsek bulaştırıcılığı ortadan kaldırmış oluyoruz” diyen Prof. Dr. Salepçi, tedavinin başarıya ulaşması için dikkat edilmesi gereken noktaları sıraladı:

“Tüberkülozun yaklaşık altı aylık ilaç kullanım süresi var. Her ne kadar bu ilaçların kullanımı hasta açısından zor olsa da düzenli ilaç kullanımı şart. Bununla birlikte her vaka bu sürece uyum sağlayamayabiliyor. Ancak bu durum hasta açısından ciddi tehdit oluşturuyor. Çünkü bu durumda dirençli vaka haline geliyor ve ömür boyu tedavi sürüyor. Beraberinde dirençli vakanın bulaş riski de artıyor.”

“EN ÖNEMLİSİ BULAŞIN ÖNLENMESİ”

Tüberkülozdan korunmada aşılamanın çok önemli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Salepçi, sözlerine şöyle devam etti:

“Bugün dünyada halen insidansın düşük olduğu bazı Avrupa ve Amerika ülkelerinde aşılama yapılmıyor. Bizim ülkemizde insidans 100 binde 14 olmasına rağmen aşılama devam ediyor. Aşılama dışında periyodik kontrollerin yapılması, şüpheli bir vaka olduğunda bunun erken teşhis edilmesi ve bu vakanın etrafındaki kişilerin hemen kontrolden geçirilip bulaşın engellenmesi çok önemli. Tüberküloz zaten bildirimi zorunlu bir hastalık. Bu nedenle teşhis konulduğu anda bildirimi yapılıyor ve o hastayla yakın teması olan kişiler kontrolden geçiriliyor. Türkiye’de Tüberküloz kontrolü çok düzenli bir şekilde uygulanıyor.”

HİJYEN VE GÜÇLÜ BAĞIŞIKLIK SAĞLANABİLMELİ

Sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan, iyi beslenemeyen, hijyeni iyi olmayan, kalabalık yaşayan gruplarda hastalık daha yaygın diyen Prof. Dr. Salepçi “Dolayısıyla, öncelikle hastalığa yakalanmamak için şartların, ortamın iyileştirilmesi gerekiyor. Tüberküloz mikrobunun önemli bir özelliği de maalesef iyi havalanmayan, ışık almayan ortamlarda 6 aya kadar canlı kalabilmesi. O yüzden tüberküloz geçirmiş birinin kaldığı oda iyi havalandırılmazsa ve iyi ışık almazsa daha sonradan o odaya giren kişiler bile bu süreç içinde tüberküloza yakalanabilir. Bu konuda bilgi ve bilinç artırılmalı” diye konuştu.

“Tüberküloz konusunda Türkiye, DSÖ hedeflerinde"

'Yarım kalple doğdum ama süper bir prenses gibi hissediyorum'

Gebe Okulu'nda 200 bin anne adayına eğitim verildi

Skolyoz hastası Kardelen: ameliyat şansım da kalmayacak

Göz sağlığı taraması akademik ve sosyal başarı için önemli

Eşi de aynı hasta olan hayırsever, 'Alzheimer Merkezi' yaptıracak

Op. Dr. Salar: Hormon bozuklukları tedavi edilmediğinde kronikleşebiliyor

Oğlunun böbreğiyle sağlığına kavuşan anne : Benim için gurur verici

‘Korneal halka’ tedavisi ile keratokonus hastalığını düzeltmek mümkün’

Terör gazisi, mikroişlemcili diz proteziyle desteksiz yürüyor

‘Aşırı meyve suyu tüketimi kalp sağlığını tehdit edebilir’