'YÜKSEK ENFLASYON GELİR DAĞILIMINI BOZUYOR'
TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in sunumunun ardından, Gelir İdaresi Başkanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Kamu İhale Kurumu'nun Sayıştay raporları ve bütçeleri görüşüldü. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bütçe görüşülmeleri çerçevesinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
En çok tartışılan konulardan bir tanesi gelir dağılımı ve enflasyon olduğunu belirten Bakan Şimşek, "Tabi son 22 yılda yoksulluğun azaltılması ve gelir dağılımının iyileşmesi için önemli adımlar atılmıştır. Uygulanan politikalar sayesinde gelir dağılımı göstergelerinde yakın döneme kadar önemli iyileşmeler de olmuştur. 2006’da yüzde 10'luk grubun harcanabilir gelirden aldığı payın en düşük gelire sahip yüzde 10'luk grubun payına oranı yüzde 17.7 iken, 2023'de 13.8'e kadar düşmüştür. Son dönemde enflasyon kaynaklı bir miktar bozulma var. Rakamlara önümüzdeki dönemde yansımaya devam edecek. Çünkü çok basit. Yüksek enflasyon gelir dağılımını bozuyor. Alım gücünü düşürüyor ve büyümenin kapsayıcılığını azaltıyor" diye konuştu.
'GEÇEN SENEKİ PERFORMANS İDDİA EDİLDİĞİ KADAR KÖTÜ DEĞİL'
2026 ve sonrasının istikrar dönemi olacağını vurgulayan Bakan Şimşek, "Yani artık tek haneye doğru evrildiği ve kalıcı bir şekilde enflasyonun kontrol altına aldığı dönem olacak. Amacımız enflasyonu kalıcı olarak tek haneye düşürmek" dedi. Bakan Şimşek şöyle devam etti:
"Geçen sene nasıl bir performans göstermişiz? Yüzde 10.1 olarak işsizlik oranını öngörmüşüz. 9.4 çıkmış. Daha düşük çıkmış. Yüzde 65 olarak yıl sonu enflasyonu öngörülmüş. Yüzde 64.8 çıkmış. Yüzde 4 olarak bir cari açık öngörmüşüz. Yüzde 3.6 çıkmış. Yüzde 6.4 olarak bütçe açığı öngörmüşüz. Yüzde 5.2 olarak gerçekleşmiş. Dolayısıyla geçen seneki performans iddia edildiği kadar kötü değil. Bu seneki performansa bakalım. Bu seneki performans da çok büyük ihtimalle, cari açık bizim öngörülerimizin çok altında kalacak. Bu iyi bir şey. İşsizlik oranı öngörülerimizin oldukça altında ki bu da iyi bir şey. İstihdam artışı da böyle. Enflasyonda öngördüğümüzün altında."
'SON 2 YILDA 70 MİLYAR DOLAR CİVARINDA KAYNAK DEPREME HARCANMIŞ OLACAK'
Deprem harcamalarına tasarruf yapılmasının söz konusu olmadığını vurgulayan Bakan Şimşek, "Ortalama dolar kuru üzerinden muhtemelen son iki yılda yaklaşık neredeyse 70 milyar dolar civarında bir kaynak depreme harcanmış olacak. Bakın hiçbir sorunu olmayan bir ülkede dahi siz eğer yani milli gelirin yüzde 6'sı kadar bir kaynağı bir felakete harcarsanız orada alan sınırlıdır" ifadelerini kullandı.
'BİRÇOK ÜLKE EMEKLİLİKTE 65 YAŞIN ÜZERİNE ÇIKTI'
EYT'nin maliyeti konusunun da çok tartışıldığını ve eleştirildiklerini kaydeden Bakan Şimşek, EYT maliyeti ile ilgili bilgiyi Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan aldıklarını kaydetti. Bakan Şimşek, "Onlar dosya bazında hesaplıyorlar ve bize diyorlar ki işte şu kadarlık aylık ve ikramiye ödemeleri var. Şu kadarlık prim kaybı var diyorlar. EYT kapsamında emekli olmasına karşı kanunen emekli olabileceği yaşı dolduranlar hesaplamaya katılmıyor. Bu tutarı Hazine ve Maliye Bakanlığı teknik ekipleri alıyorlar, finansman maliyetini ekliyorlar. Neden? Çünkü bu öngörülmüş bir şey değil. Dolayısıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız diyor ki 2024 yılı için 592.6 milyar lira. Ama bu finansman maliyetini içermiyor. Biz buna finansman maliyetini Hazine olarak hesaplayıp ekliyoruz ve 752 milyar liraya oradan ulaşıyoruz. Önemli değil. Burada önemli olan şey şu arkadaşlar. Faktöriyel dengeyi bozan bir uygulama mı? Evet. Şu anda OECD'de 38 tane ülke var. Aralarında az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler var. Aralarında gelişmekte olan ülkeler var ve bu ülkelerin bana bir tanesini gösterin ki 30’lu ve 40’lı yaşlarda insanların emekli olduğunu. Hatta 50’li yaşlarda emekli olan ülke neredeyse kalmadı. 65’in üzerine birçok ülke çıktı. Şimdi tabii ki bu önemli bir husus" ifadelerini kullandı.
'GEÇEN SENE ASGARİ ÜCRET YÜZDE 107 ARTTI'
Asgari ücret tartışmalarına ilişkin de açıklamalarda bulunan Bakan Şimşek, asgari ücreti bir komisyonda belirlediklerini hatırlatarak, "Benim bu aşamada bir değerlendirmede bulunmam doğru olmaz" dedi. Bakan Şimşek, çalışanlarını enflasyona ezdirmediklerini kaydederek, "Bakın geçen sene asgari ücret yüzde 107,5 arttı. Geçen sene enflasyon neydi? yüzde 65. Yine vergi adaleti tartışıldı. Bakın vergi harcamalarının 853 milyar lirası asgari ücretin vergi dışı bırakılmasından kaynaklanıyor. Vergi mi getirelim asgari ücrete?" ifadelerini kullandı.
Bakan Şimşek, engelli, yaşlı, emekli, şehit, dul ve yetimler için 259.2 milyar liralık vergiden vazgeçtiklerini de kaydetti.
Son olarak vergi borçlarının silinmesiyle ilgili son dönemdeki eleştirilere de yanıt veren Bakan Şimşek, "Türk vergi hukukunda hiçbir bakanın veya idarenin vergi borcunu silme yetkisi yoktur" dedi. Şimşek, bu yetkinin yalnızca Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne ait olduğunu vurguladı.
'HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI'NIN 2025 YILI BÜTÇESİ KOMİSYONDAN GEÇTİ'
Bakan Şimşek'in milletvekillerinin sorularını yanıtlamasının ardından, yapılan oylamada Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2025 Yılı Bütçesi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. (DHA)
Ayça YASLI/ANKARA, (DHA)-